کارنامه ی اردشیر بابکان داستانهای ایران باستان
نویسنده: دکتر مهری باقری
این كتاب كه احتمالاً در اواخر دوره ساسانی بر اساس روایتهای كهنتری در فارس نوشته شده، تاریخی است آمیخته با افسانه درباره اردشیر (؟ تا 242 م) نخستین پادشاه ساسانی و در حقیقت باید آن را نوعی رُمان تاریخی به شمار آورد. در آغاز، شرح مختصری درباره وضع ایران پس از حمله اسكندر و حكومت ملوكالطوایفی اشكانیان آمده است. بابك، جدّ مادری اردشیر، در زمان اردوان چهارم (حدود 216 تا 224 م)، آخرین شاه اشكانی، والی فارس بود و از خود فرزندی نداشت و ساسان كه از نسل دارای دارایان (یا داریوش سوم شاه هخامنشی) بود، شبانی بابك را عهدهدار بود، اما بابك از نژاد وی آگاهی نداشت تا این كه شبی در خواب دید كه خورشید از سر ساسان میتابد و همه جهان را روشنی فراگرفته است. شب دوم در خواب دید كه ساسان بر پیل سپید آراستهای نشسته است. و همه بدو احترام میكنند. در شب سوم در خواب دید كه سه آتشكده بزرگ فرنبغ و گُشنسپ و بُرزین مهر در خانه ساسان میدرخشند و به همه جهان روشنی میبخشند. بابك تعبیر خواب خود را از خوابگزاران خواست و آنان بدو گفتند كه این مرد یا یكی از فرزندانش به پادشاهی جهان میرسد. بابك ساسان را به نزد خود خواند و چون از نژاد او آگاه شد، وی را گرامی داشت و دختر خود را بدو داد. از این ازدواج، اردشیر چشم به جهان گشود و بابك او را به فرزندی پذیرفت و در تربیت او كوشید تا جوانی نامبردار شد. اردوان كه از شایستگی اردشیر آگاه شده بود، از بابك خواست كه اردشیر را به درباری وی بفرستد. بابك به ناچار اردشیر را به نزد شاه فرستاد. به دستور اردوان، اردشیر هر روز با شاهزادگان به نخجیر و چوگان میپرداخت و چون در این هنرها برتری خود را نشان میداد، محسود دیگران بود و سرانجام بر اثر حادثهای اردوان بر او خشم گرفت و دستور داد كه دیگر بر اسب ننشیند و پیوسته در آخور به سر برد. در این زمان، یكی از كنیزكان زیبای اردوان دل به اردشیر بست و اردشیر به كمك وی سلاح و درم و دینار و دو اسب، یكی برای خود و دیگری برای كنیزك، به دست آورد و از دربار اردوان گریخت. اردوان آنان را تعقیب كرد. اما از آنجا كه فرّه ایزدی همراه اردشیر شده بود، بدو دست نیافت. آنگاه اردوان سپاهی را مأمور جنگ و دستگیری اردشیر كرد، اما اردشیر كه مردم فارس و سواحل دریا و اصفهان و فرمانروایان محلی پشتیبان او بودند، بر لشكریان اردوان پیروز گردید و اردوان كشته شد. در دنباله داستان، شرح نبردهای اردشیر با شاهان محلی دیگر مانند شاه كُردانِ مادی، كرم هَفتواد، كه سپاهیان او به راهزنی دریایی در نواحی جنوبی میپرداختند، و مهرگ، از فرمانروایان پارس، آمده است. بخش دیگر داستان اختصاص به داستان ولادت شاپور، پسر اردشیر دارد: پس از قتل اردوان، اردشیر دختر وی را به زنی خویش درآورد و از میان چهار برادر این زن، دو تن در اسارت و دو تن در تبعید در كابل به سر میبردند. برادرانی كه در غربت بودند، از خواهر خواستند كه با توطئهای اردشیر را بكشد. این توطئه فاش شد و ار…
دانلود فایل صوتی کتاب کارنامه ی اردشیر بابکانداستانهای ایران باستان
انتشارات کتابهای ممنوعه آوای بوف | Avaye Buf 